 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||
|
Op deze pagina een krantenverslag van de allerlaatste reis van de ex Hr.Ms. Karel Doorman naar het strand van Alang in India.
Rotterdams Dagblad, woensdag 10 maart 1999. Door Piet Arp Haarlem - Het voormalig Nederlandse vliegdekschip 'Karel Doorman' heeft zijn laatste reis gemaakt. Het bedrijf ITC uit Heemstede sleepte de oude zeereus naar India. Hier wordt het schip, dat de afgelopen dertig jaar onder Argentijnse vlag voer, gesloopt. Een roemloos einde van een nationale trots. Hoeveel harten gingen niet sneller kloppen als veertig, vijftig jaar geleden het vliegkampschip Hr.Ms. Karel Doorman ter sprake kwam? Nederlanders waren trots op die mannetjesputters van de marine en op deze Hollandse bevaarder van de Zeven Wereldzeeën. Ook de harten van aannemers en scheepsreparateurs klopten steevast sneller als de naam werd genoemd. Want aan de Doorman was altijd veel mis. Onder Nederlandse vlag lag het vliegkampschip vaker in het dok dan dat het dreigend vreemde mogendheden op afstand hield. De marine houdt vol, dat de 'Karel Doorman' als drijvend militair vliegveld een prachtig doel naar volle tevredenheid heeft gediend. Het zeekasteel, aangeschaft voor zo'n 24 miljoen gulden, was echter tevens voortdurend een schip van 'bijleg'. Telkens doken kostbare mankementen op die dringend herstel behoefden. De enige wapenfeiten die tussen de dokbezoeken door werden geleverd bestonden uit feestelijk vlagvertoon in verre oorden. In 1968 brandden zowel de voor- als de achtermachine-kamers uit. Het betekende het einde van een droom. Defensie had genoeg van het kostbare zeekasteel. De vlag ging uit toen de Argentijnen nog in 1968 aankondigden dat zij het oorlogsschip voor 9,5 miljoen gulden wilden overnemen. Onmiddellijk daarna volgde een jarenlange opknapbeurt bij Wilton-Feijenoord in Rotterdam. Het oude vlaggenschip van de marine werd omgedoopt tot 'Ara Veinticinco de Mayo', de 25ste mei. Ook onder deze naam werd het vliegkampschip nauwelijks ingezet. Zelfs in de Falkland-oorlog met Groot-Brittannië in 1982 bleef de boot - groot, log en traag - buiten schot.
Vorig jaar werd het vaartuig afgedankt; vorige week leverde International Transport Contractors uit Heemstede het gevaarte af in India. Daar werd het op het strand van Alang gezet voor de sloop. Na een bestaan van 57 jaar zonder echte wapenfeiten was het 't vliegkampschip niet eens meer gegund om tijdens een militair treffen ordentelijk naar de kelder gejaagd te worden. De drijvende stad wordt gestript en als schroot verkocht. H. de Nieuwe van ITC vindt het een triest einde. De sloop op het strand van Alang, temidden van tientallen andere halfvergane roestbakken is een lot dat hij zo'n schip niet graag ziet ondergaan. “Dat slopen gebeurt bovendien onder mensonterende omstandigheden. Zonder enige bescherming tegen giftige stoffen. Aan de andere kant, de slopers zijn blij dat ze wat kunnen verdienen.” ITC versleepte het vaartuig in opdracht van een bedrijf uit Singapore in anderhalve maand van Argentinië naar India, 8500 mijl verderop. Daarvoor werd de zeesleper Suhaili, goed voor 15.000 ipk, ingezet. “Bij Alang moesten we assistentie vragen van plaatselijke slepers, omdat het water er erg ondiep is.”
Tot verrassing van ITC verkeerde de '25 de Mayo' nog in uitstekende, zeewaardige conditie. "Alleen de roeren en de schroef waren gedemonteerd in Argentinië, verder was het nog een compleet schip." De Nederlandse marine nam het schip in 1948 overigens als tweede-handsje over van de Britse Royal Navy. Het was tussen 1942 en 1945 gebouwd in Birkenhead en in de vaart gelegd als de 'Venerable'. De enige echte oorlogsactie die het schip beleefde was in augustus 1945, toen het vliegkampschip werd ingezet tegen een paar zelfmoordboten bij Hong Kong. Onder Nederlandse vlag diende de zo'n tweehonderd meter lange reus vooral als vlaggenschip van smaldeel 5 van de Nederlandse vloot. Meevaren was niet echt een genoegen. De bemanningsverblijven waren, zeker voor de eerste modernisering, krap en klein. Voer het schip op volle kracht - een schamele 22 knopen per uur - dan trilde je gebit uit je mond, aldus een oud-bemanningslid dat in 1982 in Rotterdam een reünie bezocht. Aanvankelijk konden op het vliegdek slechts propellertoestellen landen en opstijgen. Prima voor gewone onderzeebootbestrijding, maar te ouderwets voor een moderne, slagvaardige NAVO-oorlogsvloot. Die vloot werd in de jaren vijftig opgebouwd rond schepen als de Doorman. De 'Karel Doorman' moest dus vertimmerd worden. Met een stalen vliegdek waarvan ook moderne straaljagers konden vertrekken en na een missie weer veilig konden landen. In de loop van de jaren zestig groeide het besef dat een eigen, Nederlands vliegkampschip wel erg veel van het marinebudget opslokte, terwijl ook met moderne, kleine en snelle schepen een geduchte vloot in de vaart kon liggen. De Doorman zou in 1970 uit de vaart worden genomen. Door de brand in de machinekamers werd deze stap met twee jaar vervroegd. Vermoedelijk hebben die twee scheepsbranden het leven van het schip gerekt. Want Argentinië zag nog wel wat in het derdehands wapentuig. Bijna dertig jaar lang maakte de '25 de Mayo' deel uit van de zeemacht van Argentinië. Vorig jaar werd het drijvende vliegveld voorgoed afgedankt. De roemruchte Van der Valk-horecafamilie hoorde ervan en Rotterdammer R. van der Valk liet merkten dat hij het vliegkampschip wel wilde kopen. Het zou een mooie, drijvende attractie kunnen worden voor Rotterdam. Een perfect podium voor popconcerten en kermissen, meende hij. De vliegtuighangars benedendeks zouden 'schitterende' parkeegarages kunnen worden. Zo’n einde als circusattractie of garage is de 'Karel Doorman' tenminste nog bespaard gebleven.
Foto Jo Fiévez.
Foto Jo Fiévez.
|
